Wapń (Ca, łac. Calcium) to bardzo dobrze znany każdemu pierwiastek chemiczny, będący srebrzystym metalem. Jego historia sięga już czasów starożytnych, gdzie skupiano się jednak głównie na jego właściwościach chemicznych. Jednakże jak wiadomo, wapń ma także swoje biologiczne znaczenie. Jest on bowiem podstawowym budulcem kości, a ponadto pełni szereg istotnych funkcji w organizmie. Co warto wiedzieć o jego wpływie na zdrowie człowieka?

Źródła wapnia i dawkowanie

Źródeł wapnia poszukiwać można przede wszystkim w pożywieniu. Najwięcej wapnia zawierają produkty mleczne, zwłaszcza mleko, twaróg, sery oraz ryby, takie jak sardynki czy szprotki. Znajduje się on także w warzywach, głównie kapuście, kalafiorze i brokule, jarmużu, a ponadto w orzechach oraz migdałach.

Wapń można przyjmować także jako suplement w formie tabletek.

Zapotrzebowanie na wapń wynosi wśród:

• dzieci i młodzieży od 800 do 1200 mg na dobę
• kobiet w ciąży i karmiących 1500 mg na dobę
• osób dorosłych 1000 mg na dobę

Statystycznie dostarczamy do naszego organizmu ok. 400 mg wapnia w ciągu dnia, co jak widać nie pokrywa się z dziennym zapotrzebowaniem. Niedobór nasz organizm zapożycza z kości, gdzie tego pierwiastka jest najwięcej.

Przyswajanie wapnia zmniejsza zawarty w szpinaku, rabarbarze i szczawiu kwas szczawiowy, a także kwas fitynowy w produktach zbożowych oraz roślinach strączkowych, a ponadto alkohol, kawa i herbata. Ważną rolę w przyswajaniu wapnia odgrywa natomiast witamina D, która jest dostarczana do organizmu przede wszystkim przez ekspozycję ciała na promienie słoneczne.

Rola wapnia w organizmie

Wapń znajduje się głównie w kościach, będąc podstawowych budulcem układu kostnego oraz zębów. Od najmłodszych lat byliśmy zachęcani do spożywania produktów bogatych w wapń, które miały zagwarantować nam mocne kości, ponieważ im więcej wapnia właśnie w okresie dziecięcym i młodości zostanie wbudowane w kości, tym w wieku późniejszym większa będzie nasza szczytowa masa kostna.

Ponadto wapń reguluje wiele procesów, jakie zachodzą w naszym organizmie:

• reguluje pH krwi
• wpływa i kontroluje kurczenie się i rozkurczanie mięśni
• reguluje krzepliwość krwi
• odpowiada za poprawne przekazywanie impulsów nerwowych
• wspomaga działanie wielu enzymów
• zapobiega osteoporozie
• uczestniczy w skurczu i rozkurczu mięśni gładkich oraz mięśnia sercowego

Niedobór wapnia

Objawy niedoboru wapnia:

• osłabienie mięśni
• apatia
• uczucie mrowienia
• zaburzenia czucia skórnego
• skrzywienie kręgosłupa i kości
• zła krzepliwość krwi
• tendencja do częstych złamań kości
• alergie, wysypki

Niedobór wapnia może wynikać ze zbyt małej ilości witaminy D, jego niewystarczającym dostarczaniem wraz z pożywieniem, a także może być spowodowany ucieczką jego jonów przez nerki. Problemy z przyswojeniem wapnia mogą wiązać się także z zapaleniem trzustki lub przyjmowaniem niektórych lekarstw.