Brak apetytu u osób w podeszłym wieku jest dość popularnym problemem. Może występować fizjologicznie, ale może też być skutkiem innych schorzeń. Nie należy go lekceważyć, ponieważ może prowadzić do niedoborów żywieniowych, co dla starszego, osłabionego organizmu może mieć przykre konsekwencje. Jakie są przyczyny braku apetytu u starszych osób i jak go pobudzić?
Przyczyny braku apetytu w podeszłym wieku
Często brak apetytu u seniorów jest fizjologicznym objawem starzenia się – zwalnia przemiana materii, osłabia się perystaltyka jelit i wydzielanie śliny oraz enzymów trawiennych, zmniejsza się zapotrzebowanie na kalorie. Starsze osoby mogą też po prostu nie czerpać radości z jedzenia – czy to na skutek depresji, czy przytępionego węchu i smaku, czy źle dopasowanej protezy lub zaburzeń połykania. Czasem brak łaknienia może świadczyć o różnych chorobach. Jedną z nich jest demencja – seniorzy mogą zapominać: by zrobić zakupy, jak przyrządzić obiad albo nawet by w ogóle coś zjeść. Brak apetytu mogą powodować również wrzody żołądka i dwunastnicy, choroby przełyku, trzustki czy wątroby, a także układu krążenia, oddechowego, zaburzenia neurologiczne, cukrzyca lub infekcje. Czasami również przyjmowane leki lub częste hospitalizacje mogą wpływać na zmniejszenie apetytu.
Konsekwencje braku apetytu u starszych osób
Brak łaknienia powoduje u seniorów zmniejszone przyjmowanie pokarmów, a to z kolei może skutkować niedoborami żywieniowymi prowadzącymi do spadków wagi i osłabienia całego organizmu, który i tak już jest często osłabiony procesem starzenia. Niedomaga układ krążenia oraz układ odpornościowy, a niedożywiona osoba zaczyna czuć się osłabiona, szybciej się męczy, zanikają jej mięśnie i wzrasta podatność na infekcje. Niedobór witaminy D i wapnia może prowadzić do złamań kości, potasu i magnezu – do zaburzeń rytmu serca, a witamin z grupy B – do zaburzeń psychicznych. Często występuje również anemia z niedoboru żelaza i niedobór białka. W konsekwencji niedożywienie może prowadzić do obniżenia długości życia.
Jak pobudzić apetyt u seniora?
Przede wszystkim należy zwracać uwagę na bliskie nam starsze osoby – dyskretnie kontrolować, co jedzą, jak dużo i jakie jest to pożywienie. Najlepszym rozwiązaniem jest podawanie posiłków często, a małymi porcjami. Można też komponować atrakcyjne smakowo potrawy – różnorodne, lekkostrawne, odżywcze, zawierające mało soli i cukru, za to z dodatkiem aromatycznych ziół lub przypraw. Jeśli senior ma problem z rozgryzaniem albo przełykaniem, można posiłki rozdrabniać. Można zastosować również preparaty dostępne bez recepty zawierające witaminy oraz wyciągi np. z mięty czy cykorii, pobudzające apetyt (Apetizer Senior, Apetyt Plus czy inne syropy i herbatki na apetyt). W skrajnych przypadkach konieczne może być żywienie dojelitowe za pomocą gastrostomii.
